10 Kayıp Uygarlık Nedir?
Medeniyetlerden bir çoğu günümüzde
kayıptır. Yüzlerce yıl süren kaşiflerin keşfettikleri devesa tapınaklar, saraylar, hazine dolusu çukurların olduğu topluluklar ile ilgili kayıtlar vardır. İnsanlar zamanla, gelişmekte olan şehirleri, tarım merkezlerini, ticaret yollarını terk etti bıraktı? Çoğu zaman buna cevap bulunamamaktadır. İşte ölümü gizemlerle dolu
10 büyük medeniyet yazılacaktır.
1- Maya Kayıp Uygarlığı: Tamamen yitirilmiş bir klasik medeniyet örneğidir. Merkezi Amerikan ormanları içinde kaybolmuş bir uygarlıktır. Büyük anıtları, şehirleri, yolları ve küçük köylere dağılmış yerleşim yerleridir. Mayanın dilleri ve gelenekleri günümüze kadar ayakta kalsa da, terk edilmeler,
Maya uygarlığının gelişmiş bir toplumdan 900 yılda gizemli bir şekilde düşüşe başlaması ile çökmüştür. Maya uygarlığı, piramitleri, teraslı, çiftlikleri, matematik ve takvim icadı ile gelişmiş mühendislik eserleri bulunmaktadır.
2- İndus Vadisi Uygarlığı: Antik dünyanın büyük medeniyetlerinden bir taneside İndus ve Harappan uygarlığıdır. Binlerce yıl önce dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10 unu oluşturan 5 milyona kadar insan vardır. Bugünkü Hindistan, Pakistan, İran ve Afganistan ın bazı bölgelerini kapsayan geniş bir bölgeye yayılmıştır. Ancak gelişmiş yollar, dükkanlar, büyük tuğla katlı bina (kovanlar) 3000 yıl önce terk edilmiştir. Maya gibi antik uygarlığın, yağmur ve seller yüzünden coğrafi yerleşimde bozulmalar, halkların yaşamaları için yeterli yiyeceği bulamamasından kaynaklı olarak göç edilmiştir.
3- Paskalya Adası: Büyük okyanusun güneyinde
Şili ye bağlı bir adadır. Adanın doğu bölgesi halkı sahil şeridinde yaşamıştır. Ünlü, klasik bir başka kayıp uygarlıktır.
Polinezya uygarlığı yüzyıllar süren anıt inşa bitmesiyle birlikte bir adadan başka adaya göç etmişlerdir. MS 700 yıllarda
Paskalya adasında sahil kıyısında yaşamışlardır. Adanın ağaçlarını ve tarım kaynaklarını kullanmışlardır.
4- Çatalhöyük: Dünyanın en eski yerleşim şehirlerinden olan
Çatalhöyük Türkiye nin Güney merkezinde bulunmaktadır. 7000 – 9000 yıl öncesinde yaşamış bir kültürdür. Büyük şehir site kurma, tarımla geçimini sağlama uygarlığın özelliklerindendir. Evler inşa etmişlerdir. Evlerin arasında yolla yapmışlardır. Şehri duvarlarla çevrelemişlerdir. Meyve bahçeleri, evlerinin girişine boğa kafatasları ile dekore etmişlerdir. Ölümler olduğunda toprağın altına gömmüşlerdir. Demir çağıydı.
5- Cahokia kayıp uygarlığı: Avrupalılar Kuzey Amerikaya gelmeden önce Missipide devasa toprak piramitler yapmışlardır. Yıldızların hareketini incelemek için tahtadan yapılmış, rasathane – gözlem binaları yapmışlardır.
MS 600 – 1400 yılları arasında 6 kilometrelik bir alana yayılan şehir, neredeyse yüzlerce toprak tepesi bulunmaktadır. Nüfusu 40000 kadar insandan oluşur. Bir kısmı şehrin dışındaki köylerde yaşamıştır. Halk; mimarlar, çiftçiler, bakır ve taşlarla sanatçılık yapan meslek gruplarıydı. Kayıp bir uygarlık olmasının nedenlerinden öncelik; kıtlık ve hastalık olmuştur.
6- Göbekli Tepe: Keşfedilen en gizemli uygarlıklardan bir tanesidir. Türkiye nin güneyindedir. Dairesel duvarlar, göçebe şeklinde yaşayan halktır.
Mezopotamya uygarlığının gelişmiş halini temsil eder.
7- Angkor: Kamboçyada muhteşem tapınak Angkor kimse bilmez. Khmer imparatorluğu döneminde Angkor denilen büyük bir medeniyet kurulmuştur. Kent ortaçağda 1000 – 1200 yılları arasında gelişmiştir. Bir milyona yakın insan yaşamıştır.
Kayıp uygarlık olmasının sebebi; savaşlar, doğal afetler neden olmuştur. Pek çok bölgeyi birbirine bağlayan yollar ve kanallar göz önüne alındığında dünyanın en büyük kentsel alanı olabileceği varsayılıyor.
8- Turkuaz Dağı: Mitolojik kalıntılar, eski uygarlıklardan kalma her yıkıntı anıt, bir topluluk olmasada genede bir kayıp uygarlığı temsil ediyor.
Afganistan daki Turkuaz Dağı, bütün dinlere ev sahipliği yapmıştır. Birçok dinin birlikte yaşadığı kozmopolit bir yerdir.
9- Niya Kayıp Uygarlığı: Şimdiki Çin in Sincan eyaletinin Taklamakan Çölü nün ıssız bir yerinde kurulmuştur. 1600 yıl önce Niya ünlü İpek Yolu boyunca bir vahada gelişen bir şehirdir. Ahşap evler, tapınaklar bulunmaktadır. Buralardan hazineler çıkartılmıştır. Bir anlamda Niya uygarlığı; Orta Asya,
Afrika ve Avrupa yı Çin e bağlayan bir ticaret yolu olan erken İpek Yoludur.
10- Nabta Playa: 6500 – 7000 yılları arasında kurulmuş, günümüzde Mısır Sahrasında bulunan şehir topluluğudur. Evcil hayvan yetiştiriciliği, çifçilik yapan insanlar, seramiklerle uğraşanlar, astronomlardan oluşan bir medeniyettir. Nabta Playa uygarlığı Nil nehri şehirlerinde ilk medeniyetlerdendir.
Son güncelleme 12.03.2021
Thanks
YanıtlaSil